Zapraszamy całą Wspólnotę naszej Parafii, a także przybyłych Gości do wspólnej modlitwy w czasie zbliżających się obchodów Triduum Paschalnego, świętych dni Męki, Śmierci i Zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa. Cieszymy się, że wspólnie możemy świętować tegoroczne Triduum Paschalne. Mamy nadzieję, że ten przewodnik pomoże nadać kontekst najważniejszym dniom w chrześcijańskim kalendarzu liturgicznym.
Wielki Czwartek
Było to przed Świętem Paschy. Jezus wiedząc, że nadeszła Jego godzina przejścia z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich na świecie, do końca ich umiłował. J 13,1
Wielki Czwartek jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy oraz ustanowienia sakramentów kapłaństwa i Eucharystii. Podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus ustanowił dwa sakramenty – Eucharystię słowami: Bierzcie i jedzcie z Tego wszyscy: to jest bowiem ciało moje, które za was będzie wydane. (Mt 26,26; Mk 14,22; Łk 22,19; 1Kor 11,24) oraz Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę (Mt 26,27-28; Mk 14,24; Łk 22,20; 1Kor 11,25) oraz kapłaństwo przez nakaz czynienia tego samego, co on (To czyńcie na moją pamiątkę).
W ten dzień, poza Mszą sprawowaną w każdym kościele wieczorem (nazywaną Mszą Wieczerzy Pańskiej w naszej Parafii o godz. 18:00 ), w Toruńskiej katedrze, pod przewodnictwem bp Wiesława Śmigla , odbywa się tzw. Msza Krzyżma, w czasie której poświęca się krzyżmo (mieszaninę oleju i balsamu wykorzystywaną przy udzielaniu sakramentów chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich, biskupich, konsekracji kościołów i ołtarzy) oraz oleje chorych i katechumenów. W jej czasie odbywa się także odnowienie przyrzeczeń kapłańskich. Msza ta nie należy do obchodów Triduum Paschalnego.
Z kolei Msza Wieczerzy Pańskiej to jedyna Msza sprawowana w każdym kościele w tym dniu. Zastępuje ona nieszpory danego dnia i jest uroczystym rozpoczęciem obchodów Triduum Paschalnego. Śpiewamy na niej hymn eucharystyczny autorstwa św. Tomasza z Akwinu pt. “Pange lingua” (pol. Sław Języku Tajemnicę): ,,W noc ostatnią przy wieczerzy, z tymi, których braćmi zwał, czyniąc wszystko jak należy, czego przepis prawny chciał, sam dwunastu się powierzył i za pokarm z rąk swych dał”
W tym dniu w kościele spotykamy się z niecodziennymi symbolami obecnymi w liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej:
1. Wyciszenie dzwonów i dzwonków w czasie mszy – podczas pieśni “Chwała na wysokości Bogu” zabrzmią wszystkie dzwony w Kościele, które od tej pory zostaną wyciszone aż do pieśni “Chwała” w czasie Mszy Wigilii Paschalnej. Dzwonki używane w czasie przeistoczenia zostają zamienione na kołatki, o głuchym i mniej przyjemnym brzmieniu. Kościół wycisza się i poważnieje, ponieważ wie, że Chrystus zostaje zdradzony i uwięziony.
2. Obmycie nóg – zwany także “mandatum”, przypomina o geście Jezusa, który wykonał wobec Apostołów. Zwykle obmywa się nogi dwunastu mężczyznom, jednak przypadek papieża Franciszka pokazuje, że nie jest to jedyna opcja. Obmył on bowiem nogi kobiecie, do tego muzułmance. Kongregacja Kultu Bożego orzekła, że lokalny biskup miejsca ma prawo regulować przepisy w tej kwestii. Symbol jest bardzo czytelny i wskazuje na uniżenie Jezusa wobec człowieka i bycie sługą.
3. Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do ciemnicy – po Komunii świętej następuje przeniesienie Pana Jezusa do przygotowanego przedtem tabernakulum znajdującego się w miejscu zwanym Ciemnicą. To symbol uwięzienia Jezusa w nocy przed męką. Podczas procesji przeniesienia używa się kołatek i śpiewa wspomniany hymn Sław Języku Tajemnicę. Przy ciemnicy do późnych godzin wieczornych trwa adoracja Najświętszego Sakramentu.
4. Zdjęcie z ołtarza świec, obrusu, mszału i krzyża – gest ten symbolizuje zakończenie wieczerzy, ale także odarcie Jezusa z szat i pozostawienie Go w samotności, ponieważ ołtarz jest symbolem Chrystusa i Jego ofiary. Aż do Mszy Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje pusty.
5. Otwarcie tabernakulum i pozostawienie go pustym – wyraźny znak, że Jezus nie przebywa już w tym miejscu, ale cierpi zamknięty w Ciemnicy i oczekuje na wyrok. Nie musimy wtedy przyklękać, kiedy obok niego przechodzimy.
Wielki Piątek
«Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju» Łk 23:46
Wielki Piątek poświęcony jest przeżyciom, związanym z męką i śmiercią Chrystusa. Podobnie jak w Środę Popielcową katolików obowiązuje zachowywanie ścisłego postu. Przekazy ewangeliczne pieczołowicie opisują poszczególne etapy ofiary Syna Bożego. Jezusa, wskazanego pocałunkiem Judasza, pojmano nocą w Ogrodzie Oliwnym i przyprowadzono najpierw do Annasza — niezwykle wpływowego człowieka, który był teściem arcykapłana o imieniu Kajfasz, a wcześniej sam przez wiele lat sprawował tę funkcję. Po krótkim przesłuchaniu odesłano Jezusa do Kajfasza. Wczesnym rankiem Sanhedryn, czyli rada kapłanów, starszyzny i uczonych w Piśmie, uznał winę Chrystusa: „Stwierdziliśmy, że ten człowiek podburza nasz naród, że odwodzi od płacenia podatków Cezarowi i że siebie podaje za Mesjasza-Króla” (Łk 23,2). Oskarżenie to przedstawiono Piłatowi, który jako namiestnik cesarza Tyberiusza sprawował rządy nad Idumeą i Samarią. Piłat próbował uwolnić Chrystusa, nie dostrzegając w Nim rzeczywistej winy. Dowiedziawszy się, że Chrystus pochodzi z Galilei, odesłał Go do zarządzającego tą krainą Heroda Antypasa. Herod również uchylił się od rozstrzygnięć. Piłat zaproponował więc, aby w myśl starej tradycji świątecznej uwolnić jednego z uwięzionych przestępców; podburzony tłum zażądał wolności dla złoczyńcy Barabasza. Obawiając się posądzenia o brak lojalności, namiestnik cesarski wydał wyrok śmierci na Chrystusa. Po trudach drogi na Golgotę ukrzyżowany Bóg-Człowiek skonał — dopełnił swej misji. Tego samego dnia został złożony w grobie.
Współczesne nabożeństwo Wielkiego Piątku sprawowane jest po południu – w naszej parafii o 17:00 — ustalenia wskazują bowiem, że Jezus umarł około godziny piętnastej naszego czasu. Tego dnia nie odprawia się Eucharystii. Ołtarz pozostaje obnażony; bez krzyża, świeczników i obrusu. Liturgia Męki Pańskiej składa się z czterech części : Liturgii Słowa, Adoracji Krzyża, Komunii Świętej oraz Procesji do Grobu Pańskiego.
Kapłan ubrany w szaty mszalne koloru czerwonego, które symbolizują mękę Chrystusa i Jego krew przelaną za nas, pada na twarz w geście tzw. Prostracji, która wyraża uniżenie się przed obliczem Boga i jest symbolem Chrystusowej ofiary. Wszyscy przez pewien czas modlą się w ciszy.
Liturgia Słowa. Po odczytaniu fragmentu proroctw mesjańskich z Księgi Izajasza, zapowiadających mękę Sługi Pańskiego (Iz 52,13-53,12), i nowotestamentowego urywka, który tłumaczy istotę zbawienia (Hbr 4,14-16; 5,7-9) — wierni wysłuchują bardzo obszernego opisu męki, zaczerpniętego z Ewangelii według św. Jana (J 18,1-19,42). Ewangelista Jan , jako jedyny z uczniów był na Golgocie. Święty Jan ukazuje nam Chrystusa, który jest światłością dla wszystkich, którzy szukają prawdy. Na zakończenie odmawiana jest dawna, uroczysta modlitwa powszechna, obejmująca wszystkie stany Kościoła i cały świat – składająca się z 10 wezwań.
Kolejną częścią wielkopiątkowego nabożeństwa jest Adoracja Krzyża. Do świątyni wnosi się przykryty tkaniną krzyż z wizerunkiem umęczonego Chrystusa. Przy wtórze antyfony, podkreślającej związek męki ze zbawieniem, kapłan odsłania najpierw wierzchołek, później prawe ramię i ostatecznie cały krzyż. Przy każdym odsłonięciu kapłan śpiewa : ,, Oto drzewo krzyża na którym zawisło zbawienia świata”, wszyscy odpowiadają ,,Pójdźmy z pokłonem”. Księża, a następnie wszyscy wierni podchodzą do krzyża, aby przez przyklęknięcie i symboliczny pocałunek wyrazić osobiste przyjęcie odkupienia. Całości towarzyszy śpiew tradycyjnych pieśni.
Komunia Święta – kapłan ukazuje już nie symbol naszego Zbawienia, lecz samego Chrystusa, ukrytego w eucharystycznym ciele. Przyjmując Chrystus, stajemy się Jego częścią oraz wyrażamy pełne posłuszeństwo wobec Boga ojca.
Procesja do Grobu Pańskiego. Po zakończeniu adoracji i obrzędach komunii Najświętszy Sakrament w procesji przenosi się do tzw. grobu. Zwyczaj budowania grobu wywodzi się z Jerozolimy, gdzie wierni gromadzili się w kolejnych miejscach, związanych z męką Chrystusa — aż po miejsce pośmiertnego spoczynku. Udokumentowane ślady istnienia tego obrzędu w Polsce pochodzą z XIII wieku; znany jest on również w Austrii i w Bawarii. Początkowo w grobie składano krzyż przykryty czerwonym ornatem; w latach późniejszych umieszczano tam figurę Jezusa. Najistotniejsze jest wszakże wystawienie monstrancji z Hostią, okrytej białym, przezroczystym welonem. Przeniesienie Eucharystii przypomina zdjęcie z krzyża i pogrzeb Chrystusa. Ostatnia modlitwa przy grobie wskazuje jednak nadzieję: „Chryste, nasze Zmartwychwstanie i Życie, podźwignij nas z grobu grzechów”.
Wielka Sobota
«Siedzieli z nim na ziemi siedem dni i siedem nocy, nikt nie wyrzekł słowa, bo widzieli ogrom jego bólu. » Hiob 2:13
To szczególny dzień ciszy całego Kościoła, która ma nas wszystkich skoncentrować na grobie Chrystusa i przygotować na radość Zmartwychwstania. W normalnych okolicznościach nawiedzamy w tym dniu Grób Pański i czuwamy na modlitwie przed Jezusem obecnym w Najświętszym Sakramencie. Nie można tego dnia sprowadzić tylko do dnia w którym w kościele jak co roku następuje poświęcenie pokarmów. W tym dniu zachęcamy do osobistej modlitwy w zaciszu własnego domu – ciszy która przypomni nam modlitwę w kościele nad Grobem Pańskim. Wieczorem zaś zapraszamy do celebracji Wigilii Paschalnej o godz.21:00
ŚWIĘCENIE POKARMÓW
Dzisiaj, jak co roku w Wielką Sobotę odbędzie się tradycyjne święcenie pokarmów. Błogosławieństwo pokarmów na stół wielkanocny o godz.: 10.00, 11.30, 13,00, 14.30. Zgodnie ze wskazaniami Stolicy Apostolskiej błogosławieństwa pokarmów może dokonać w domu, ojciec, matka lub inny członek rodzin przed porannym posiłkiem w Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Jak prawidłowo przeprowadzić liturgię domową można przeczytać na naszej stronie w zakładce dostępnej pod poniższym linkiem:
WIGILIA PASCHALNA W WIELKĄ NOC
Wigilia Paschalna to celebracja przejścia (paschy) ze śmierci do nowego życia przez zmartwychwstanie. W naszym kościele odprawiana będzie o godzinie 21:00. Liturgia ta należy już do Niedzieli Zmartwychwstania. Nabożeństwo składa się z pięciu zasadniczych części:
- Obrzęd światła, na który składają się: poświęcenie ogniska, zapalenie paschału i uroczyste wniesienia go do świątyni z trzykrotnym oznajmieniem: ŚWIATŁO CHRYSTUSA. Na koniec tej części śpiewa się Exultet – przepiękną pieśń na cześć światła, którym jest Chrystus.
- Liturgia Słowa – szczególnie bogata w tym dniu (8 czytań) – ma nam przypomnieć najważniejsze momenty z historii zbawienia, zwłaszcza przejście ludu Izraela przez Morze Czerwone (Wj 14-15). Ewangelia opowiada o odkryciu w wielkanocny poranek przez niewiasty pustego grobu Chrystusa.
- Po homilii następuje poświęcenie wody chrzcielnej, które kończy się odnowieniem przyrzeczeń sakramentu chrztu świętego.
- Liturgia Eucharystyczna tej nocy jest wielkim dziękczynieniem za wydarzenia paschalne, w normalnych okolicznościach do Komunii świętej winni przystąpić wszyscy.
REZUREKCJA W PORANEK WIELKANOCNY
Procesja rezurekcyjna o godz. 06:00 jest kroczeniem za Chrystusem Zmartwychwstałym jako wyznanie wiary w Jego zwycięstwo nad śmiercią i szatanem. Jest również dziękczynieniem za otwarcie wierzącym bramy do Królestwa Bożego. Na początku procesji okrążającej kościół trzy razy niesie się krzyż ozdobiony czerwoną stułą oraz figurę Zmartwychwstałego. Cała niedziela zmartwychwstania jest dziękczynieniem za nowe życie, którego źródłem jest zmartwychwstanie Chrystusa oraz uwielbieniem Go za zapewnienie wierzącym zmartwychwstania do nowego życia w pokoju, sprawiedliwości i chwale bez końca. Pozostałe Msze o :
- 07:30 – Kaplica Szpitalna
- 08:30
- 10:00 – Suma
- 11:00 – Kościół św.Barbary
- 12:00 – z udziałem dzieci
- 15:00 – Uroczyste Nieszpory połączone z Eucharystią na zakończenie Triduum Paschalnego.
