Śmierć bliskich należy do najbardziej przykrych i trudnych doświadczeń w życiu. Nam, chrześcijanom, przychodzi jednak z pomocą sam Chrystus, który w swoim słowie zapewnia nas o życiu wiecznym. Więcej: On sam jest naszym życiem i zmartwychwstaniem. Dlatego w spotkaniu z Nim w sakramentach i w Jego słowie odnajdujemy źródło pociechy i nadziei. To On mówi do nas: „Kto wierzy we Mnie, nie umrze na wieki”. Pogrzeb katolicki nie powinien być ceremonią kwiatów i wieńców, ale liturgią modlącego się Kościoła za zmarłego odprowadzanego na miejsce złożenia ciała do grobu i oczekiwania oraz modlitewnym wsparciem rodziny pogrążonej w żałobie. Dobrze, gdy wierzący uczestnicy pogrzebu z czystym sercem, po wcześniejszej Spowiedzi przystąpią na Mszy pogrzebowej do Komunii Świętej.
Pogrzeb przygotowuje najbliższa rodzina lub upoważnione do tego [np. w testamencie] osoby. Pogrzeb powinien mieć miejsce w parafii zamieszkania. Jeżeli ma się on odbyć poza parafią zamieszkania, potrzebna jest na to zgoda proboszcza miejsca. Liturgię pogrzebu, miejsce pochówku na cmentarzu oraz pozostałe szczegóły organizacyjne ustala się indywidualnie.
zgłoszenie o śmierci bliskiego
Ze względu na wyjątkowy charakter sprawy, pogrzeb można zgłaszać poza godzinami kancelaryjnymi.
Telefon komórkowy
782-486-261
Telefon stacjonarny
89 645-26-50
POTRZEBNE DOKUMENTY
Karta zgonu
Obowiązek wystawienia niniejszego dokumentu ma lekarz, który w okresie ostatnich 30 dni przed śmiercią udzielał danemu pacjentowi świadczeń lekarskich. W przypadku zgonu w domu będzie to lekarz rodzinny, w razie śmierci w szpitalu – lekarz z danego oddziału szpitalnego, zaś w przypadku innych zgonów – lekarz pogotowia ratunkowego. Wystawioną przez lekarza kartę zgonu trzeba dostarczyć do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego dla miejsca, gdzie nastąpiła śmierć. Na podstawie karty kierownik USC sporządza akt zgonu i wydaje rodzinie zmarłej osoby 3 bezpłatne egzemplarze odpisu skróconego aktu zgonu. Kartę zgonu należy dostarczyć do kancelarii parafialnej zgłaszając fakt śmierci bliskiej osoby. Zostaje ona w archiwum parafialnym.
Odpis skrócony aktu zgonu [do wglądu]
Dokument ten sporządzany jest przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego gminy lub miasta, na terenie której/-ego nastąpił zgon. Rodzinie wydawane są 3 egzemplarze odpisu powyższego aktu. Zgłaszając fakt śmierci w kancelarii parafialnej, powinni mieć przy sobie ten dokument (do wglądu), ponieważ zawiera on dane, których nie ma w karcie zgonu, a które niezbędne są do spisania kościelnego aktu zgonu.
Zaświadczenie o przyjęciu sakramentu chorych i wiatyku [Komunia Święta]
Jeśli to możliwe, osoba wierząca powinna przed śmiercią przystąpić do sakramentów świętych (sakrament pokuty, namaszczenie chorych, Komunia święta). Fakt ten winien poświadczyć kapłan, który sakramentów udzielił (np. kapelan szpitala lub inny duszpasterz).
Poświadczenie wiary i praktyk religijnych osoby zmarłej
Pogrzebu katolickiego można udzielić tylko wiernemu wyznania katolickiego. W przypadku pogrzebu we własnej parafii duszpasterz najczęściej dysponuje wiedzą na temat wiary i praktyk religijnych zmarłej osoby. Inaczej jest w sytuacji, gdy pogrzeb odbywa się poza parafią zamieszkania zmarłego. Wówczas niezbędne jest zaświadczenie od własnego proboszcza, informujące parafię, w której ma odbyć się pogrzeb, o postawie religijno-moralnej osoby zmarłej.
Częste pytania
Katolickiego pogrzebu należy udzielić każdemu wiernemu, którego wiara i obyczaje – w ocenie duszpasterza i wspólnoty wiernych nie budzą kontrowersji.
Tak. W sytuacji, gdy osoba zmarła była publicznym odstępcą od Kościoła (apostatą), głosiła naukę niezgodną z nauką Kościoła Katolickiego (heretykiem) lub spowodowała rozłam wspólnoty kościelnej (schizmatykiem), wówczas duszpasterz z mocy prawa kanonicznego ma obowiązek odmówić katolickiego pogrzebu. W innych sytuacjach nastręczających wątpliwości (np. brak praktyk religijnych, czy wątpliwe życie moralne) decyzję w sprawie pogrzebu podejmuje duszpasterz.
Niestety, trwanie w grzechu wyklucza przystępowanie do sakramentów świętych. W takiej sytuacji trzeba w modlitwie polecać osobę zmarłą, prosząc Pana Boga o przebaczenie jej grzechów.
W kilkunastu ostatnich latach problem zbawienia dzieci nieochrzczonych stanął w centrum uwagi episkopatów całego świata. Po licznych konsultacjach Międzynarodowa Komisja Teologiczna wydała w 2007 r. orzeczenie (zaaprobowane następnie przez papieża Benedykta XVI), według którego dzieci nieochrzczone dostępują zbawienia. Papieska aprobata pociągnęła za sobą również nowe rozwiązania duszpasterskie. W naszej diecezji każde zmarłe dziecko, niezależnie od tego, czy zdążono je ochrzcić czy nie, może mieć pełny pogrzeb katolicki. Stało się to możliwe dzięki decyzji Biskupa Toruńskiego oraz nowelizacji Ustawy o cmentarzach i grzebaniu zmarłych, która obecnie zezwala na pochowanie zmarłego dziecka niezależnie od tego, w jakiej fazie rozwoju nastąpiła śmierć. Do pochówku wystarczy Karta wystawiona przez lekarza, z którą – po odebraniu za pośrednictwem firmy pogrzebowej ciała dziecka ze szpitala – można zgłosić się do parafii i prosić o pełny pogrzeb katolicki. Liturgia pogrzebowa w takiej sytuacji sprawowana jest w białym kolorze, modlitwy zaś zanoszone są głównie w intencji rodziców, którzy przeżywają dramat utraty ukochanego dziecka.
Gorąco zachęcamy do modlitwy w intencji zmarłego, a zwłaszcza do pełnego uczestnictwa we Mszy św. pogrzebowej. Ważne jest by przed pogrzebem przystąpić do sakramentu pokuty i przyjąć Komunię św. w intencji zmarłego.
Także po pogrzebie o zmarłym należy pamiętać, otaczając go modlitewna pamięcią np. przez:
- Msze św. w 30 dzień po śmierci;
- Msze św. w rocznicę śmierci;
- Msze św. w innych terminach (np. w dzień imienin, urodzin);
- „wypominki” w miesiącu listopadzie;
KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
1682 Dzień śmierci jest dla chrześcijanina, po zakończeniu jego życia sakramentalnego, dopełnieniem nowych narodzin rozpoczętych na chrzcie; jest ostatecznym „upodobnieniem” go do „obrazu Syna”, którego udziela namaszczenie Duchem Świętym; jest uczestnictwem w Uczcie Królestwa, zapoczątkowanej w Eucharystii, nawet jeśli zachodziłaby jeszcze potrzeba ostatecznego oczyszczenia, by móc przywdziać szatę godową.
1684 Pogrzeb chrześcijański jest obrzędem liturgicznym Kościoła. Posługa Kościoła powinna w tym przypadku jasno wyrażać rzeczywistą łączność ze zmarłym, a także ożywiać uczestnictwo zgromadzonej wspólnoty w obrzędach i głosić jej życie wieczne.
1686 Obrzędy pogrzebu (Ordo Exsequiarum) liturgii rzymskiej proponują trzy formy pogrzebu, odpowiadające trzem miejscom ich sprawowania (dom, kościół i cmentarz). Bierze się również pod uwagę, co dla rodziny ma szczególne znaczenie, jakie są zwyczaje lokalne, czego wymaga kultura i pobożność ludowa. Przebieg celebracji jest wspólny wszystkim tradycjom liturgicznym i zawiera cztery główne momenty:
1687 Pozdrowienie wspólnoty. Obrzęd pogrzebu rozpoczyna się pozdrowieniem w duchu wiary. Do bliskich zmarłego kieruje się słowo słowa „pocieszenia” (w rozumieniu Nowego Testamentu jest to moc Ducha Świętego w nadziei). Wspólnota zebrana na modlitwie oczekuje także „słów życia wiecznego”. Śmierć jednego z jej członków (lub jej rocznica, siódmy lub czterdziesty trzydziesty dzień po niej) jest okazją, którą powinno się wykorzystać na zwrócenie uwagi na to, co przekracza perspektywy „tego świata”, i na doprowadzenie wiernych do prawdziwych perspektyw wiary w Chrystusa Zmartwychwstałego.
1688 Liturgia słowa. Liturgia słowa w czasie pogrzebu wymaga tym bardziej szczególnego przygotowania, że w zebranej wspólnocie mogą znajdować się wierni, którzy rzadko uczestniczą w liturgii, oraz przyjaciele zmarłego nie będący chrześcijanami. Zwłaszcza homilia powinna „unikać rodzaju literackiego pochwalnej mowy pogrzebowej” oraz ukazywać misterium śmierci chrześcijańskiej w świetle Chrystusa Zmartwychwstałego.
1689 Ofiara eucharystyczna. Gdy celebracja ma miejsce w kościele, Eucharystia stanowi centrum paschalnej rzeczywistości śmierci chrześcijańskiej. Wtedy właśnie Kościół wyraża swoją skuteczną jedność ze zmarłym, ofiarując Ojcu, w Duchu Świętym, ofiarę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Prosi on wówczas, by jego dziecko zostało oczyszczone z grzechów oraz ich skutków i zostało przyjęte do paschalnej pełni Uczty w Królestwie niebieskim. Przez celebrację Eucharystii wspólnota wiernych, a szczególnie rodzina zmarłego uczy się żyć w łączności z tym, który „zasnął w Panu”, przyjmując Ciało Chrystusa, którego zmarły nadal jest żywym członkiem, modląc się za niego i z nim.
1690 Pożegnanie zmarłego. Żegnając zmarłego, Kościół „poleca go Bogu”. Jest to „ostatnie pożegnanie, jakie wspólnota chrześcijańska oddaje swemu członkowi, zanim jego ciało będzie wyniesione i pogrzebane”. Tradycja bizantyjska wyraża je przez pocałunek zmarłego.