Chrystus umęczony, Chrystus pogrzebany, Chrystus zmartwychwstały. Triduum Paschalne to nie tylko czas przygotowań do świąt – to szczególne świętowanie, które zaprasza nas do głębokiego uczestnictwa w tajemnicach Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. W sercu tego świętego czasu, w naszym jubileuszowym roku 2025, kiedy nasza świątynia jest kościołem jubileuszowym, zapraszamy Was do wspólnego przeżywania tych wielkich wydarzeń.
W Wielki Czwartek, wspominając Wieczerzę Pańską, będziemy celebrować Eucharystię – pamiątkę ustanowienia sakramentu ciała i krwi Chrystusa, który z miłości do nas stał się Pokarmem na życie wieczne. To dzień, w którym Chrystus wzywa nas do postawy służby, ukazując, jak bardzo pragnie, byśmy stawali się dla siebie nawzajem braćmi i siostrami.
W Wielki Piątek, w ciszy i zadumie, będziemy uczestniczyć w adoracji Krzyża, świętując zbawczą Mękę Chrystusa. Ucałowanie Krzyża stanie się dla nas aktem uwielbienia i wdzięczności za ofiarę, jaką Jezus złożył za nasze grzechy. W tym dniu nie ma nic cenniejszego, jak przyjąć Krzyż jako symbol naszej wiary, nadziei i miłości.
W Wielką Sobotę, podczas Wigilii Paschalnej, usłyszymy słowa, które przypominają nam o zwycięstwie życia nad śmiercią: „Oto są bowiem święta paschalne, w czasie których zabija się prawdziwego Baranka”, a chwilę potem: „Tej właśnie nocy Chrystus, skruszywszy więzy śmierci, jako zwycięzca wyszedł z otchłani”. To noc, która rozjaśnia mroki naszych serc, przynosząc radość zmartwychwstania.
Trzy dni, jedna tajemnica, jedna Liturgia. Serdecznie zapraszamy do pełnego uczestnictwa w Liturgiach Triduum Paschalnego. Niech ten czas stanie się dla nas duchową wędrówką, w której przejdziemy od ciemności do światła, od upadku do uzdrowienia, od smutku do radości. W dniach 17-20 kwietnia zapraszają nas do wspólnej modlitwy wydarzenia, które prowadzą nas ku tajemnicy Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa, a które zakończą się radosnymi świętami Wielkanocy.
Wielki Czwartek
Wielki Czwartek rozpoczyna Triduum Paschalne. Tego dnia wspominamy ustanowienie Eucharystii, sakramentu kapłaństwa oraz gest służby Chrystusa, który obmył nogi swoim uczniom. To dzień, w którym z miłości do nas, Jezus ofiarował siebie na pokarm. W Wieczerzy Pańskiej, Jezus ustanowił Eucharystię jako dar, który będzie trwać w Kościele przez wieki. To także moment, w którym kapłani zostali powołani do sprawowania tej ofiary, aby kontynuować dzieło Chrystusa w Kościele.
CO ŚWIĘTUJEMY ?
- Ostatnia Wieczerza – Jezus spożywa posiłek z uczniami, ustanawiając Eucharystię.
- Ustanowienie sakramentu kapłaństwa – Jezus powołuje apostołów do składania ofiary Eucharystii.
- Obrzęd umywania nóg (Mandatum) – Jezus pokazuje wzór pokory i służby, obmywając nogi uczniom.
- Agonia Jezusa w ogrodzie Getsemani – Jezus modli się w samotności, powierzając swoje cierpienie woli Ojca.
PROGRAM LITURGII
- 18:00 – Msza Wieczerzy Pańskiej z procesją do ołtarza przechowania pod przewodnictwem ks. kan. Mieczysława Rozmarynowicza. Podczas tej liturgii, będziemy celebrować pamiątkę ustanowienia Eucharystii, która trwa w Kościele jako wielki dar dla wiernych.
- 22:30 – Zakończenie Adoracji Chrystusa w Ciemnicy. Po Mszy Wieczerzy Pańskiej, będziemy towarzyszyć Jezusowi w Ciemnicy, modląc się przy Najświętszym Sakramencie.
Kolekta w tym dniu zostanie przeznaczona na potrzeby biednych naszej parafii, co stanowi konkretną odpowiedź na wezwanie Chrystusa do miłości i troski o potrzebujących.
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PODCZAS LITURGII?
Przebieg tej Mszy zasadniczo nie rożni się od przebiegu innych Mszy, choć jest kilka momentów, na których warto szczególnie się skupić.
Znak krzyża
Na początku Mszy rozpoczyna się Liturgia Triduum Paschalnego, która zakończy się w Wielką Sobotę błogosławieństwem w czasie Rezurekcji. Z tego powodu Msza Wieczerzy nie kończy się błogosławieństwem, a w kolejnych dniach Liturgia nie zaczyna się od znaku krzyża.
Hymn ,,Chwała''
Hymn „Chwała” – W czasie tego hymnu biją dzwony, które milkną aż do Wigilii Paschalnej. Zastępują je drewniane kołatki, które symbolizują żałobę po zdradzeniu i uwięzieniu Chrystusa.
Obrzęd umycia nóg
Obrzęd ten rozpoczyna się po homilii. Obrzęd umywania nóg (Mandatum) – Gest pokory i służby, który Chrystus wykonał wobec swoich uczniów, przypominając o wzajemnej miłości i służbie w Kościele.
Słowa Przeistoczenia
W Wielki Czwartek słowa przeistoczenia „On to w dzień przed męką za zbawienie nasze i całego świata – TO JEST DZISIAJ – Wziął chleb w swoje święte i czcigodne ręce…’’ są odczytywane w szczególny sposób, podkreślając wagę tego dnia.
Procesja do kaplicy przechowania
Po Komunii św. kapłani ubrani w welony przenoszą Najświętszy Sakrament do Kaplicy przechowania tzw. ,,Ciemnicy’’ , symbolizującej samotność Chrystusa w godzinach przed Męką.
Sław języku tajemnicę
Warto wsłuchać się w tę pieśń podczas procesji liturgicznej z Najświętszym Sakramentem do tzw. ciemnicy – niech towarzyszy nam nie tylko krokiem, ale i sercem.
Ogołocenie Ołtarza
Po zakończeniu Mszy, ołtarz zostaje pozbawiony wszelkich ozdób, co symbolizuje odarcie Chrystusa z szat przed Jego Męką.
Puste Tabernakulum
Z pustym tabernakulum, zgaszoną wieczną lampką i otwartymi drzwiczkami, przypominamy o nieobecności Chrystusa wśród apostołów i Jego cierpieniu podczas Męki.
Wielki Piątek
Wielki Piątek to dzień, w którym wspominamy Mękę i Śmierć Jezusa na Krzyżu. Jest to czas szczególnej ciszy i zadumy. To moment, w którym cały Kościół kontempluje cierpienie Chrystusa, Jego ofiarę złożoną za nasze grzechy, i zaprasza nas do wejścia w tajemnicę Jego zbawczej Męki. To dzień, w którym Krzyż staje się dla nas symbolem nadziei, miłości i zbawienia, które Chrystus przyniósł całemu światu. Tego dnia obowiązuje święty post paschalny. Przypominamy, że wszystkich wiernych od 14. roku życia obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Dodatkowo osoby w wieku od 18 do 60 lat są zobowiązane do postu ścisłego, który polega na spożyciu jednego posiłku do syta oraz dwóch skromnych posiłków w ciągu dnia. W Wielki Piątek Kościół nie udziela dyspensy – zachęcamy więc do głębokiego przeżycia tego dnia w duchu pokuty, ciszy i modlitwy. Święty post paschalny warto przedłużyć również na Wielką Sobotę, by z jeszcze większym sercem i duchową gotowością wejść w radość Zmartwychwstania.
CO ŚWIĘTUJEMY ?
Męka Jezusa – W tym dniu wspominamy ukrzyżowanie i śmierć Chrystusa, które stały się fundamentem naszego zbawienia.
Liturgia Męki Pańskiej – Liturgia, która nie zawiera Eucharystii, lecz skupia się na słuchaniu Słowa Bożego, adoracji Krzyża i przyjmowaniu Komunii Świętej.
Adoracja Krzyża – Ucałowanie Krzyża staje się wyrazem czci i wdzięczności za ofiarę Jezusa.
Słowa „Oto Baranek Boży” – Zwracamy uwagę na słowa, które podkreślają, że Jezus jest Barankiem Paschalnym, ofiarą za grzechy świata.
Dziś bezpośrednio po Liturgii Męki Pańskiej, rozpoczynamy Nowennę przed świętem Miłosierdzia Bożego.
PROGRAM LITURGII
godz. 08:00 – Jutrznia, rozpoczęcie Adoracji Najświętszego Sakramentu w kaplicy przechowania
godz. 12:00 – Modlitwa w ciągu dnia
godz. 15:00 – Godzina czytań
godz. 17:00 – LITURGIA MĘKI PAŃSKIEJ połączona z Adoracją Krzyża. Po Liturgii przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego i Adoracja przy grobie.
godz. 21:00 – Gorzkie Żale
godz. 22:30 – Zakończenie Adoracji przy Grobie Pańskim
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PODCZAS LITURGII?
Wielki Piątek to jeden z dwóch dni w roku, w którym Kościół nie sprawuje Eucharystii. Jest to dzień głębokiego milczenia, postu i adoracji Krzyża – dzień, w którym Kościół trwa przy Grobie Pana w zadumie i żalu nad Jego Męką i Śmiercią. W centrum tego dnia stoi Liturgia Męki Pańskiej, która choć pełna głębokiego przeżycia, nie zawiera konsekracji. Używane są dary eucharystyczne konsekrowane podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. W ten sposób Kościół trwając w duchowym milczeniu, kontynuuje jedną, nieprzerwaną Liturgię Triduum Paschalnego.
Czerwień szat
Jeszcze przed Liturgią kapłan zakłada ornat koloru czerwonego – symbolu krwi Chrystusa, Jego cierpienia, ale również królewskiego majestatu Zbawiciela.
Wejście w ciszy
Liturgia rozpoczyna się bez śpiewu i dźwięków, w zupełnej ciszy. Celebrans pada na twarz – gest prostracji, wyrażający uniżenie, żal i bezradność wobec Męki Chrystusa. Wierni w tym czasie klękają na dwa kolana. To jeden z najbardziej przejmujących momentów całego Triduum.
Liturgia nie rozpoczyna się od tradycyjnego pozdrowienia – pierwsze słowa kapłana to jedynie: „Módlmy się…”
Liturgia Słowa
- 1 czytanie – IV pieśń Sługi Jahwe – Iż 52, 13-53,12
- Psalm – „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mego”
- II Czytanie – List do Hebrajczyków, rozdział IV
- Ewangelia – śpiewana Męka Pańska wg. Św. Jana – skupienie na znaczeniu Krzyża
- Homilia
- Uroczysta Modlitwa Powszechna
- 10 wezwań zawartych w Mszale
- Struktura: odśpiewane wezwanie, chwila ciszy, oracja kapłana
- Chrystus poniósł śmierć za wszystkich, więc prosimy w intencji wszystkich
- Jezus jako król do którego przychodzą jego poddani.
Adoracja Krzyża
Wniesienie Krzyża do świątyni odbywa się w trzech etapach – stopniowo odsłaniane są ramiona Krzyża, co symbolizuje stopniowe odkrywanie tajemnicy zbawienia:
Pierwsze ramię – czas oczekiwania Narodu Wybranego
Drugie ramię – działalność Chrystusa, Jego odrzucenie
Cały Krzyż – objawienie Krzyża Kościołowi, głoszone przez chrześcijan
Przy każdym odsłonięciu celebrans śpiewa:
„Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”,
a lud odpowiada: „Pójdźmy z pokłonem”, po czym klęka na dwa kolana.
Następuje adoracja Krzyża – najpierw przez duchowieństwo, siostry zakonne i asystę, a po Liturgii – przez wszystkich wiernych. Przed Krzyżem klękamy jak przed Najświętszym Sakramentem.
Komunia Święta
Komunia udzielana jest z darów konsekrowanych w Wielki Czwartek. Liturgia ukazuje ścisły związek między ofiarą Krzyża a Komunią – z Krzyża rodzi się życie, które przyjmujemy w Eucharystii.
Procesja do grobu
Po Komunii:
Celebrans wystawia Najświętszy Sakrament w monstrancji na ołtarzu
Okrywa Go białym welonem – symbolem płótna, w które owinięto ciało Jezusa
Rozpoczyna się procesja pogrzebowa do Grobu Pańskiego
Procesji towarzyszą kołatki i pieśni pasyjne.
Najświętszy Sakrament zostaje złożony w Grobie Pańskim, gdzie wierni będą mogli Go adorować aż do Wigilii Paschalnej.
Po Liturgii
Możliwość osobistej adoracji Krzyża
Nie odprawia się już żadnych Liturgii aż do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej
Wielka Sobota
Wielka Sobota to dzień, w którym Kościół trwa w ciszy. Po dramatycznych wydarzeniach Wielkiego Piątku zapada głęboka liturgiczna i duchowa pauza. Nie sprawuje się żadnej liturgii, nie celebruje się sakramentów – ołtarz nadal pozostaje obnażony, światło świec wygaszone, a dzwony milczą. To dzień, w którym trwamy przy grobie Jezusa – wspominając Jego złożenie do grobu i czas spoczynku w ciszy ziemi. Jezus zstąpił do otchłani, aby wyrwać z niej sprawiedliwych – zstąpił do piekieł, by otworzyć bramy życia wiecznego. To również dzień Maryi – samotnej, pogrążonej w bólu, ale trwającej wiernie. Uczymy się od Niej nadziei w ciemności, modlitwy, która nie ustaje, choć wszystko wydaje się stracone.
KOŚCIÓŁ ZACHĘCA, ABY TEGO DNIA:
trwać na adoracji przy Grobie Pańskim, kontemplując milczenie Boga
rozważać Mękę Pańską, adorując Krzyż i Najświętszy Sakrament
uczestniczyć w obrzędzie błogosławieństwa pokarmów na stół wielkanocny – to piękny zwyczaj, który łączy pokolenia i przypomina, że codzienny chleb ma swój początek w Eucharystii
w duchu pokuty i wdzięczności przygotowywać się na Wigilię Paschalną, czyli najważniejszą noc w całym roku liturgicznym
Wielka Sobota to dzień czuwania, oczekiwania Zmartwychwstania, które jest już blisko. Jeszcze nie rozbrzmiewa „Alleluja”, ale nasze serce już je przeczuwa.
PROGRAM LITURGII
godz. 08:00 – Jutrznia, rozpoczęcie Adoracji Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim
godz. 12:00 – Modlitwa w ciągu dnia
godz. 15:00 – Godzina czytań
godz. 17:00 – Nieszpory
godz. 10:00, 11:30, 13:00, 14:30 – ŚWIĘCENIE POKARMÓW
godz. 20:45 – Zakończenie Adoracji przy Grobie Pańskim
Niedziela Zmartwychwstania
Wigilia Paschalna to punkt kulminacyjny całego Triduum Paschalnego – najważniejsza i najbardziej uroczysta Msza Święta w ciągu roku. Symbolika tej Liturgii skoncetrowana jest wokół nowego życia w Chrystusie – woda i ogień. Eucharystia ta należy do Niedzieli Zmartwychstania. Noc Paschalna to rzeczywiście Wielka i Święta Noc, ponieważ właśnie w niej uobecnia się w sposób sakramentalny mocą Ducha Świętego to najważniejsze wydarzenie w dziejach świata i ludzkości – zmartwychstanie, czyli przejście ze śmierci do nowego życia. Wszystkie obrzędy Wigili Paschalnej odbywają się w nocy, a kapłani noszą szaty koloru białego – symbolu odrodzenia, oczyszczenia.
Obrzędy Wigili Paschalnej składa się z: Liturgi Światła, Liturgii Słowa, Liturgii Chrzcielnej, Liturgii Eucharystycznej i procesji rezulekcyjnej.
SYMBOLE LITURGII
- Paschał – to woskowa świeca symbolizująca Chrystusa Zmartwychstałego i przez ten pryzmat warto patrzeć na wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej. Stanowi on także odniesienie do słupa ognia, w którym był Bóg, a który prowadził Izraelitów przez pustynię po wyjściu z Egiptu.
- Symbol płomienia – rozdziela się na inne świece, nie tracąc swojego światła – podobnie jak nieskończony Bóg, który rozdaje nam siebie, niczego sobie nie ujmując.
PROGRAM LITURGII
- godz. 21:00 – LITURGIA PASCHALNA (na Liturgię należy przynieść świece).
- godz. 06:00 – REZULEKCJA
- godz. 08:30, 10:00, 12:00, 15:00 – MSZE ŚWIĘTE W FARZE
- godz. 11:00 – MSZA ŚWIĘTA W KOSCIELE ŚW. BARBARY
- W Poniedziałek Wielkanocny wg. porządku niedzielnego.
PRZEBIEG LITURGII PASCHALNEJ
Liturgia Światła
W Kościele wygasza się wszystkie światła, początek Wigilii Paschalnej odbywa się w zupełnej ciemności, aby wzmocnić symbolikę światła Paschału. Następuje procesja wejścia – który odbywa się w ciszy, asysta liturgiczna wychodzi na zewnątrz kościoła, gdzie wcześniej zostało rozpalone ognisko. Jeden z ministrantów wnosi niezapalony paschał. Po dotarciu na miejsce kapłan bez uprzedniego znaku krzyża wprowadza wiernych w liturgię Wigilii. Następnie odmawia modlitwę poświęcenia ognia, którym wkrótce zostanie zapalony paschał. Po poświęceniu ognia przed kapłanem ustawia się ministrant z Paschałem i następuje przyozdabianie Paschału – każdy element ma swoją symbolikę wyrażoną w słowach towarzyszącym przy ozdabianiu. Kapłan bierze rylec i żłobi kolejno mówiąc:
pionowe ramię krzyża: „Chrystus wczoraj i dziś”
poziome ramię krzyża: „Początek i koniec”
nad pionowym ramieniem: Alfa (A)
pod pionowym ramieniem: Omega (Ω)
w górnym lewym rogu: pierwsza cyfra roku – „Do Niego należy czas”
w górnym prawym rogu: druga cyfra roku – „i wieczność”
w dolnym lewym rogu: trzecia cyfra roku – „Jemu chwała i panowanie”
w dolnym prawym rogu: czwarta cyfra roku – „na wieki wieków. Amen”
Alfa i Omega, pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego, to znak, że Bóg jest początkiem i końcem wszystkiego. Wyrycie daty między ramionami krzyża symbolizuje wpisanie historii świata w wieczne panowanie Boga.
Kapłan umieszcza następnie pięć gron (ozdobnych gwoździ) w centrum i na końcach ramion krzyża – na pamiątkę pięciu świętych ran Chrystusa, wypowiadając słowa:
Przez swoje święte rany,
jaśniejące chwałą,
niech nas strzeże
i prowadzi
Chrystus Pan. Amen.
Wniesienie Światła Chrystusa
Kapłan zapala Paschał od poświęconego ognia i przejmuje go od ministranta. Rozpoczyna się procesyjne wniesienie światła do ciemnego kościoła. Procesja zatrzymuje się trzykrotnie:
przy wejściu do kościoła,
w jego środku,
przy stopniu prezbiterium.
Za każdym razem celebrans śpiewa:
„Światło Chrystusa”,
na co lud odpowiada: „Bogu niech będą dzięki!”
Przy drugim zatrzymaniu światło z Paschału zostaje przekazane wiernym – ogień z jednej świecy rozchodzi się po całym zgromadzeniu. Gdy Paschał zostaje umieszczony na świeczniku przy ambonie i okadzony, rozpoczyna się kulminacyjny moment Liturgii Światła.
Orędzie Wielkanocne – Exsultet
Zabrzmiewa uroczysty śpiew „Exsultet” – starożytny hymn pochwalny, sięgający VII wieku, przypisywany św. Ambrożemu. To pieśń radości z triumfu Zmartwychwstałego, pochwała światła Paschału oraz dziękczynienie za całą historię zbawienia.
Wierni w postawie stojącej, z zapalonymi świecami w dłoniach, słuchają słów, które rozbrzmiewają w świątyni:
„Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, a oświecona jasnością Króla wieków, poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa!”
„Jest to ta sama noc, w której niegdyś ojców naszych, synów Izraela, wywiodłeś z Egiptu i przeprowadziłeś suchą nogą przez Morze Czerwone. Jest to zatem ta noc, która światłem ognistego słupa rozproszyła ciemności grzechu, a teraz ta sama noc uwalnia wszystkich wierzących w Chrystusa na całej ziemi od zepsucia pogańskiego życia i od mroku grzechów, do łaski przywraca i gromadzi społeczność świętych.”
Liturgia Słowa
Po uroczystym śpiewie Exsultetu, rozpoczyna się Liturgia Słowa – długa i bogata, bo taka właśnie jest historia zbawienia. Jesteśmy zaproszeni do słuchania opowieści o wielkich dziełach Boga: od stworzenia świata, przez historię ludu Izraela, aż po zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Każde czytanie to kolejny krok na drodze Bożej miłości ku człowiekowi.
Czytania Starego Testamentu
Kościół proponuje siedem czytań ze Starego Testamentu, które pokazują zbawczą obecność Boga w historii. Minimalna liczba czytań to trzy, jednak czytanie trzecie – o przejściu przez Morze Czerwone – jest obowiązkowe, ponieważ stanowi kluczowy symbol chrztu i wyzwolenia.
Rdz 1, 1 – 2, 2 lub Rdz 1, 1. 26-31a
Opis stworzenia świata
➝ Psalm 104 lub 33Rdz 22, 1-18 lub Rdz 22, 1-2. 9-13. 15-18
Ofiara Abrahama – znak posłuszeństwa i zapowiedź ofiary Chrystusa
➝ Psalm 16Wj 14, 15 – 15, 1
Przejście przez Morze Czerwone – czytanie obowiązkowe
➝ Kantyk Mojżesza (Wj 15)Iz 54, 5-14
Trwała miłość Boga do Jego ludu
➝ Psalm 30Iz 55, 1-11
Zaproszenie do łaski i życia Bożego
➝ Psalm z Iz 12Ba 3, 9-15. 32 – 4, 4
Mądrość Boża źródłem życia
➝ Psalm 19Ez 36, 16-17a. 18-28
Obietnica nowego serca i ducha
➝ Psalm 42
Po każdym czytaniu następuje:
Psalm responsoryjny – wyrażenie modlitewnej odpowiedzi ludu,
modlitwa celebransa – podsumowująca i wyjaśniająca duchowe znaczenie danego tekstu.
Zapalenie świec ołtarzowych i hymn „Chwała na wysokości Bogu”
Po zakończeniu czytań ze Starego Testamentu zapalane są świece ołtarzowe od Paschału – znak, że w świetle Zmartwychwstałego Chrystusa wszystko zyskuje sens.
Wtedy po raz pierwszy od Wielkiego Czwartku rozbrzmiewa radosny hymn:
„Chwała na wysokości Bogu”,
wśród dźwięku wszystkich dzwonów w świątyni.
To radość Kościoła, który już wie: Pan zmartwychwstał!
Czytanie z Nowego Testamentu (Epistoła)
Po hymnie i kolekcie kapłan odczytuje jedno z najważniejszych czytań Wigilii:
Rz 6, 3-11
„Śmierć dla grzechu, życie dla Boga w Chrystusie”
➝ to fundamentalny tekst o sakramencie chrztu jako zanurzeniu w śmierć i zmartwychwstanie Jezusa.
Alleluja i Ewangelia Zmartwychwstania
Po raz pierwszy od Środy Popielcowej rozbrzmiewa radosne, wielkanocne:
„Alleluja!” – śpiewane przez celebransa i podjęte przez lud w formie psalmu allelujatycznego.
Kapłan udaje się do ambony, bez świec (bo światłem jest już Paschał stojący obok), w towarzystwie kadzidła. Następuje odczytanie perykopy ewangelicznej:
Ewangelia: Mk 16, 1-7 (w roku B)
Zmartwychwstanie Pana – pusty grób i posłanie uczniów.
Po Ewangelii wygłaszana jest homilia – ostatni moment Liturgii Słowa, w którym celebrans ukazuje zebranym znaczenie odczytanych wydarzeń i zaprasza do osobistego przeżycia tajemnicy Paschy.
Liturgia Chrzcielna
Bezpośrednio po homilii rozpoczyna się Liturgia Chrzcielna, będąca sercem Wigilii Paschalnej. Przypomina ona, że przez chrzest zostaliśmy zanurzeni w śmierć Chrystusa i razem z Nim zmartwychwstaliśmy do nowego życia. To odnowienie naszego przymierza z Bogiem i świadome przyjęcie daru nowego stworzenia.
Celebrans bierze Paschał – znak Zmartwychwstałego Chrystusa – i wraz z asystą liturgiczną udaje się do chrzcielnicy. Tam krótkim wezwaniem wprowadza zgromadzonych w modlitwę. Następnie kantor intonuje Litanię do Wszystkich Świętych, prosząc o wstawiennictwo tych, którzy przed nami weszli w światłość nowego życia.
W czasie litanii może ponownie zostać przekazane światło świec wiernym – symbol czuwania i odrodzenia do życia w wierze.
Po Litanii celebrans odmawia uroczystą modlitwę poświęcenia wody chrzcielnej, przypominającą symbolikę wody w historii zbawienia:
Duch Boży unoszący się nad wodami stworzenia,
wody potopu,
przejście przez Morze Czerwone,
woda wypływająca z boku Chrystusa.
W ostatniej części modlitwy kapłan zanurza Paschał w wodzie, najczęściej trzykrotnie, prosząc Boga, by przez moc Zmartwychwstania uświęcił tę wodę.
Następnie wszyscy obecni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne – wyrzekają się zła i wyznają wiarę w Boga żywego. Jest to moment osobistego potwierdzenia przynależności do Chrystusa.
Zwieńczeniem Liturgii Chrzcielnej jest aspersja – pokropienie zgromadzonych poświęconą wodą. To znak duchowego odrodzenia i przypomnienie chrztu. W tym czasie asysta liturgiczna powraca z Paschałem do prezbiterium.
Liturgia Eucharystyczna
Po pokropieniu wiernych celebrans udaje się do ołtarza i odczytuje modlitwę wiernych, obejmując nią Kościół, świat, potrzebujących oraz nowo ochrzczonych. Po niej rozpoczyna się Liturgia Eucharystyczna, której przebieg jest już zbliżony do klasycznej Mszy Świętej.
Ofiarowanie darów, modlitwa eucharystyczna, konsekracja i Komunia Święta – wszystko to odbywa się jednak w świetle nocy paschalnej i w klimacie głębokiej wdzięczności za Zmartwychwstanie.
Po Komunii, wystawia się Najświętszy Sakrament w Monstrancji i przenosi procesyjnie do Grobu Pańskiego, z którego Chrystus wkrótce „zmartwychwstanie” w procesji rezurekcyjnej. Ta symboliczna chwila łączy liturgiczne misterium z duchowym doświadczeniem radości i życia.
Procesja Rezurekcyjna
Ostatnim momentem Wigilii Paschalnej jest procesja rezurekcyjna – uroczyste ogłoszenie światu, że Chrystus prawdziwie zmartwychwstał. Nie zatrzymujemy tej prawdy dla siebie, ale tak jak apostołowie, jesteśmy wezwani do głoszenia jej całemu światu.
Procesja rozpoczyna się od Grobu Pańskiego. Na jej czele niesiona jest figura Zmartwychwstałego Chrystusa, a tuż za nią Najświętszy Sakrament. Wierni wyruszają w radosnej, triumfalnej pielgrzymce dookoła kościoła – zazwyczaj jeden lub trzy razy.
Podczas procesji rozbrzmiewają pieśni wielkanocne, dzwony biją radośnie, a serca wiernych wypełnia nadzieja i światło.
Po powrocie do świątyni następuje:
błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem,
oraz śpiew wielkanocnej antyfony maryjnej, np. „Regina caeli, laetare, alleluja!”.