W kalendarzu chrześcijańskim ostatni czwartek przed Wielkim Postem, znany jest także jako zapusty. Tłusty czwartek rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. Ponieważ data tłustego czwartku zależy od daty Wielkanocy, dzień ten jest świętem ruchomym. Następny czwartek jest czwartkiem po środzie popielcowej i należy do okresu Wielkiego Postu, podczas którego katolicy powinni zachowywać wstrzemięźliwość.

Tradycja zabaw w ostatnim tygodniu karnawału wywodzi się ze starożytności, z rzymskich bachanaliów oraz innych uroczystości związanych z kończącą się zimą i nadejściem pierwszych wiosennych dni. W minionych epokach był to czas szczególnie hucznych zabaw i hulanek. Te ostatnie dni poprzedzające Wielki Post nazywane były mięsopustem, zapustem lub ostatkami.  Podobno pączek pojawił się za czasów rzymskich – jako słodki placek, który spożywano w miesiąc po rozpoczęciu nowego roku, choć jeszcze nie funkcjonowało pojęcie postu. Dopiero za czasów chrześcijańskich, gdy łacińskie „carne vale” (żegnaj mięso) weszło do potocznego języka, a pogańskie zabawy przekształciły się w ostatnie karnawałowe imprezy przed postem – pączki trafiły na stałe do karnawałowego jadłospisu.  Najpopularniejsze potrawy to pączki i faworki, zwane również w niektórych regionach chrustem lub chruścikami.

Powiedzenia na  Tłusty Czwartek:

• Gdy w tłusty czwartek człek w jedzeniu pofolguje, łaskawy Pan Bóg grzech obżarstwa daruje.
• Tłusty czwartek pączkami fetuje, a od Popielca ścisły post szykuje.
• Od tłustego czwartku do Zmartwychwstania – ścisły post się kłania.